13. Leren door imiteren

Vrouwen waren lang afwezig of onzichtbaar in architectuuropleidingen en ontbreken nog steeds vaak in de aangereikte referenties. Niet enkel vrouwelijke architecten worden genegeerd, ook architecten van kleur en niet-westerse architectuur ontbreken in de canon, aldus Lara Schrijver 67: “De laatste jaren zijn er enkele waardevolle initiatieven genomen om hier verandering in te brengen, met boeken zoals A Global History of Architecture (2017) en Vrouwen in Architectuur (2023) en online initiatieven zoals Wiki Women Design, The Black Architects Archive en Beyond the Build Environment.” Schrijver benadrukt dat ze het als lesgever belangrijk vindt om transparant te zijn over het gebrek aan referenties van vrouwen, architecten van kleur en niet-westerse architectuur, erover in gesprek te gaan met studenten en de ’kleine ontdekkingen’ die ze op het spoor komt direct te delen, in plaats van te wachten tot ze als academicus alles zelf perfect op een rijtje heeft. “Enkel zo kunnen we evolueren naar gezamenlijk gedragen referenties.” 68

In de architectuuropleiding maken studenten zich ook een werkcultuur eigen. “Talk over the drawing boards includes a hidden curriculum on how to behave as an architect”, schreef het feministisch architectuurcollectief Matrix [32] al in 1984 69. Door het karakter van het ontwerponderwijs is de ontwerphouding en persoonlijkheid van de lesgever van directe invloed. Karin Hartmann 70 noemt het “learning through imitation”: “The academic teachers, professors of architecture, as well as national and international stars on the architecture scene are the physical role models for students. Knowledge embodied in this way can thus hardly be separated from the person or from their gender.” 71

Maar dat biedt ook juist kansen op verandering. Hartmann schrijft: “The greatest opportunities for change lie in teaching. It is precisely its practical connection with what is often informally-framed teaching content that makes it possible to embrace relevant, genderspecific content – in this context, it is the responsibility of teachers and chairs to determine which subjects are put on the agenda. In terms of perspective, a shift in the concept of the profession and an increasing number of women in teaching positions, might lead to different teaching practices and to different content.” 72