“Heel wat vriendinnen en collega’s uit mijn generatie wilden bewust geen kinderen, omdat ze dachten: ik ben te ambitieus. Ze wilden gewoon graag hun job goed doen, dat noemen ze dan ‘te ambitieus’.” “Maar het is ook nooit goed: als je zegt ‘ik wil kinderen’, dan ben je niet ambitieus genoeg. Als je geen kinderen wil, dan word je gezien als ‘carrièrevrouw’.” “Ik heb daar wel lang mee in de knoop gelegen, als in: moet ik dan een van de twee kiezen? Zo voelde dat toen wel. Ik heb altijd gewerkt als moeder en soms voelde dat alsof ik mijn kinderen te kort deed.” Het zijn enkele van de ervaringen gedeeld tijdens een PAF gespreksavond. 73
Als we kijken naar het aantal vrouwen dat in Vlaanderen is ingeschreven als architect, dan zien we boven de 35 jaar een duidelijke omslag. Het kan niet anders of het (aanstaand) moederschap heeft hier iets mee te maken. Karin Hartmann 74 schrijft over “becoming a mother as a watershed moment”: “Against the backdrop described above, be it socialization, professional culture, or family policy, there is much to suggest that planning for motherhood or the birth of one’s first child becomes a make-or-break point in the professional biography of women architects. On the one hand, architecture is rather inhospitable for parents with care tasks because of its narratives; on the other hand, they and especially single parents simply no longer have the time for the time-consuming professional hobby of architecture.” 75
Vervolgens gaat ze in op vooroordelen en discriminatie tegenover moeders: “According to a 2014 study by Architects Journal, 88 percent of women think that being a mother has a negative impact on their career, the same goes for 63 percent of men. In its investigation of the maternal wall bias, the 2022 AIA study mentioned above concludes that, contrary to expectations, mothers don’t leave architecture because of actual incompatibility. Discrimination toward motherhood plays a major role.” 76
Dat deze vooroordelen ook in de Vlaamse architectuursector spelen, wordt niet enkel duidelijk uit de ervaringen die gedeeld werden bij PAF, maar zien we ook in een onderzoek van de Universiteit Gent uit 2017. Wat uitsluitende attitudes tegenover moeders op de werkvloer betreft, werd er bij 20% van de vrouwelijke architecten op het werk soms gesuggereerd dat moeders minder productief zijn op het werk (met 4% regelmatig-zeer vaak).” 77 Het was voor architect Somaie Sedaghat Niai een van de redenen om uit de sector te stappen: “meer empathie en begrip voor de rol van een vrouw als moeder zou een grote vooruitgang zijn.” 78
“Meer empathie en begrip voor de rol van een vrouw als moeder zou een grote vooruitgang zijn.”
-
73. PAF gespreksavond, 6 juli 2023
74. Karin Hartmann is een Duitse architect. Ze onderzoekt, schrijft en spreekt over bouwcultuur en intersectioneel feminisme.
75. Karin Hartmann, Black Turtleneck, Round Glasses (2022), p. 23
76. Hartman (2022), p. 23. Ze verwijst naar een studie van Architects Journal, geciteerd in het boek Where Are The Women Architects van Despina Stratigakos, en naar het onderzoek The Elephant in the (Well-Designed) Room: An Investigation into Bias in the Architecture Profession (2021). Daarin komt ook naar voren dat 'vaderschap' een andere sociale status heeft, en eerder geen negatieve gevolgen heeft.
77. M. Willekens, J. Siongers, L. Pissens, J. Lievens, Zo man, zo vrouw? Genderrapport over de creatieve sector, Vakgroep Sociologie – Onderzoeksgroep CuDOS Gent (2017)
78. PAF gespreksavond, 30 maart 2023