31. Samenspel van keuzes, structuren en toeval

Hoe laveer je in een loopbaan tussen de ‘spelregels’ van de werkcultuur, de drempels waar je op botst, je achtergrond en identiteiten, je persoonlijke keuzes én de rol die toeval speelt? In hoeverre streef je in je carrière naar geld, roem of geluk? Het spel Art & My Career laat zien hoe dat samenspel steeds anders kan uitpakken.

Olivia Hernaïz 175 baseerde haar gezelschapsspel dat tegelijk een activistisch kunstwerk is, op honderden getuigenissen van vrouwen in de kunstwereld. 176 Als speler word je uitgedaagd om in de schoenen te gaan staan van zeven personages, om zo hun carrièrepad en strijd beter te begrijpen. Voorafgaand bepaal je wat je tijdens je carrière wil bereiken en hoeveel: geld, roem en gelukkig zijn. Wie het eerst haar ideale combinatie behaalt, wint. Maar er komt ook veel toeval bij kijken: je salaris kan snel dalen, hartjes zijn niet gemakkelijk te verdienen en roem komt en gaat.

PAF doopte het spel voor een avond om tot Architecture & My Career. 177 We voegden enkele carrièrepaden toe: die van stagiair-architect, zaakvoerder van een architectenbureau en publieke opdrachtgever. Het spel vormt zo een soms schrijnende satire op de sector. Zo kun je als stagiair stuiten op: ‘Je stageplaats voldoet niet volgens de Orde. Je bent nu werkloos.’

Als zaakvoerder verdien je meer en heb je meer kans op roem, maar blijf je ook niet gespaard van seksisme: ‘De opdrachtgever richt zich enkel tot je mannelijke mede-zaakvoerder. Verlies volgende beurt.’ Voor sommigen waren de spelscenario’s nog niet schrijnend genoeg. “De situaties die ik als zaakvoerder meemaak in het echt, zijn vaak nog veel erger,” lachte een van de aanwezigen, “wacht maar tot de aannemer belt met een groot probleem.”

Als publieke opdrachtgever heb je vaak meer zekerheid en flexibiliteit, maar zijn er ook obstakels: ‘Je leidt grote projecten, maar de architecten krijgen alle lof. Verlies zes keer roem.’ Een van de spelers merkte op: “Dat vind ik niet eerlijk. Je toewijding als projectleider is hetzelfde als die van een architect, je hebt ook gevochten voor dat project.” Toch is het de realiteit, reageerde een ander: “Veel mensen die een carrièreswitch maken van architectenbureau naar opdrachtgever of ontwikkelaar hebben het gevoel dat hun werk er voor de buitenwereld minder toe doet.”

Wat is de meest succesvolle spelstrategie? Duidelijke doelen stellen? Niet te veel geld willen verdienen, of juist niet te veel roem nastreven? Je niets aantrekken van wat de buitenwereld ervan vindt? Of maar gewoon hopen op het geluk niet al te veel drempels tegen te komen?