“People often ask us, ‘If women design buildings, will the buildings be different or better?’ If women collectively organize, design and make buildings that suit their needs rather than having to fit into what exists already (buildings created by a patriarchal culture) then the buildings are bound to look and feel different.” 94
Om een verandering te realiseren, pleit Jos Boys 95 ervoor om te strijden voor een feministische bewustwording, zodat mensen zich realiseren dat niet het individu, maar de maatschappij verantwoordelijk is voor exclusiemechanismen. [3] Die strijd begint volgens Boys al tijdens de opleiding, waar studenten een belangrijke rol kunnen spelen door lezingen en workshops te organiseren, en samen te werken met docenten die open staan voor nieuwe benaderingen.
Opleidingen zijn volgens Boys nog te weinig inclusief: “There is a reproduction of white, straight, male, able-bodied privilege that benefits some and not others.” De manier waarop wordt nagedacht over (on)gelijkheid in de maatschappij is volgens haar een deel van het probleem: het heersende ideaal van de neoliberale zelfontplooiing zorgt er wel voor dat het beroep toegankelijker wordt voor vrouwen, en dat er aandacht is voor gelijk loon, maar niet dat de invulling van het beroep verandert.
De reproductie van ongelijkheid stoppen, begint met het erkennen ervan. “It is a historical accident that we have certain ways of doing things. But once we do them that way, and once we are educated to do them that way, we get inculcated into them, and they seem so obvious and normal that we don’t revisit them structurally.” 96
Setareh Noorani 97 schrijft over hoe vandaag steeds meer de nadruk wordt gelegd op de rol van onderzoekers en archieven als poortwachter [17] van de architectuurgeschiedenis. Zo worden de onderzoeksmethodes en de selectie van archieven zowel bij het verzamelen als het onderzoeken ervan kritisch bevraagd om de reproductie van uitsluitingsmechanismen te doorbreken. 98
“It is a historical accident that we have certain ways of doing things. But once we do them that way, and once we are educated to do them that way, we get inculcated into them, and they seem so obvious and normal that we don’t revisit them structurally.”
-
94. PAF gespreksavond, 30 maart 2023
95. Jos Boys is een van de founding members van Matrix Feminist Design Cooperative en werkt als onderzoeker en docent. In 2008 was ze mede-oprichter van The DisOrdinary Architecture Project.
96. PAF gespreksavond met Jos Boys, 30 maart 2023
97. Setareh Noorani is architect, onderzoeker en curator bij het Nieuwe Instituut, waar ze onder andere werkt aan de projecten Collecting Otherwise en Modernisms Along the Indian Ocean
98. Setareh Noorani, 'Een pleidooi voor genetwerkte architectuurarchieven. Leren van de feministische praktijk', in: Vrouwen in architectuur (2023), p.146-157